“Ostrovo Tarava” - Frank Filan
Frank Filan, fotograf Associated Press-a i jedan od dobitnika Pulicerove nagrade za fotografiju 1944. godine, rođen je u Bruklinu u Njorku 1905. godine. Svoju fotografsku karijeru započeo u Los Angeles Times.
Tarava je koralno ostrovo u centralnom delu Pacifika. Nekada glavni grad bivše Britanske kolonije Ostrva Gilbert i Elis, a danas teritorija gde se nalazi glavni grad Republike Kiribati, Južna Tarava. Za vreme Drugog svetskog rata, Japanci su okupirali Taravu i od 20. novembra 1943. Godine, ovaj koralni greben postao je poprište jedne od najkrvavijih bitki Drugog svetskog rata – Bitke na Taravi. Tog dana marinci Sjeinjenih americkih država iskrcali su se na Taravu i pretrpeli teške gubitke od strane japanskih snaga koje su bile ukopane u rovovima po koralnom grebenu. Marinci su odneli pobedu posle 76 sati intenzivnih borbi. Od 3000 marinaca samo nekoliko stotina je preživelo. Poginulo je skoro svih 4000 japanaca koji su branili ostrovo.
Frank Filan je ušao u vojnu službu 1929. godine, a na Pacifiku je za vreme rata fotografisao tri godine kao fotograf Associated Press-a. Njegova fotografija je kasnije nagrađena Pulicerovom nagradom za fotografiju.
Fotografija “Ostrvo Tarava” pokazuje uništenje nakon jedne od najkravavijih bitaka na Pacifiku, koja je ostavila kompletno ostrvo u ruševinama.
Komisija koja je nagradila fotografiju Frenka Filana dala je komentar:
“Fotografija Gospodina Filana, snimljena pod ekstremno teškim uslovima, oslikava užasni masakr na Taravi do najstrašnijih detalja. Ova fotografija nije za slab stomak i svojim oštrim realizmom pokazuje pravo lice rata u svom najgorem obliku. Gospodin Filan bio je u prvom talasu iskrcavanja marinaca na kopno Tarave izgubio je svoju fotografsku opremu i umalo nije izgubio život u ovom pohodu. Opterečen svojom opremom pod talasima na obali, Filan se vratio da pomogne marincu koji je bio pogođen. Pod teškom vatrom uspeo je da pomogne ranjenom vojniku do obale, čime mu je verovatno spasio život. Tom prilikom je bio potopljen nekoliko puta i njegova oprema je uništena.
Tek trećeg dana je Filan uspeo da pozajmi kameru od fotografa Obalske straže i da snimi fotografiju.
Iako je uspeo da preživi jednu od najkrvavijih bitaka Drugog svetskog rata, preminuo je u 47. godini života 1952. godine od tumora na mozgu.
Tekst: Radmila Vankoska